شیوه جدید ارزیابی دانش‌بنیان‌ها چگونه جلوی رشد قارچی را می‌گیرد
تاریخ انتشار: ۷ دی ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۳۹۱۱۰۴
به گزارش گروه علم و پیشرفت خبرگزاری فارس، سه‌شنبه 5 دی‌ماه، در سومین جلسه «شورای راهبری فناوری‌ها و تولیدات دانش‌بنیان» که با حضور رئیس جمهور برگزار شد، آئین‌نامه جدید ارزیابی شرکت‌های دانش‌بنیان و شیوه‌نامه تخصیص حمایت‌های مالیاتی به این شرکت‌ها تصویب شد.
رئیس جمهور در این جلسه از وزارت‌خانه‌ها خواست در حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان، علاوه بر تأمین تجهیزات مورد نیاز آن‌ها در داخل، از واردات کالاهایی که توسط این شرکت‌ها در داخل تولید می‌شود، جلوگیری کنند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
رشد قارچی دانش‌بنیان‌ها متوقف می‌شود
حدود 13 سال پیش، با تصویب قانون «حمایت از مؤسسات و شرکت‌های دانش‌بنیان»، سنگ بنای زیست‌بومی گذاشته شد که امروز با نام زیست‌بوم اقتصاد دانش‌بنیان آن را می‌شناسیم. پیچیده بودن فناوری، مهمترین ملاکی بود که شرکت‌ها برای دانش‌بنیان شدن می‌بایست داشته باشند. این شرکت‌ها برای دانش‌بنیان شدن و استفاده از مزایا و فرصت‌هایی که قانون در اختیار آن‌ها می‌گذاشت بایستی به کمک تخصص و تجربه مدیران عامل، به ساخت و یا طراحی یک فناوری با پیچیدگی بالا، ولو در حد و حدود یک نمونه اولیه، می‌پرداختند.
با گذشت حدود یک دهه، شرکت‌های کوچک و بزرگ دانش‌بنیان در کشور شکل گرفتند و سبد فناوری‌های روز دنیا را در گستره تولیدات ایران پربارتر کردند. با این حال حجم فروش و یا بازار تعداد زیادی از این شرکت‌ها مقدار قابل توجهی نیست و به نوعی حد و اندازه شرکت طوری نیست که بتوان تأثیر جدی از آن را به بازار مشاهده کرد. شرکت‌هایی رشد تعداد آن‌ها، بعضا به رشد قارچی تعبیر می‌شد.
آنگونه که ایمان اعیانی، مدیرکل ارزیابی شرکت‌های دانش‌بنیان معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری می‌گوید: «در حال حاضر بیشتر از 70 درصد شرکت‌های شناسایی شده توسط معاونت علمی، زیر 5 میلیارد تومان فروش دارند و طبیعی است حمایت‌هایی که برای شرکت‌های کوچک لازم است به‌کار گرفته شود، با حمایت‌های درنظر گرفته شده برای شرکت‌های بزرگ، متفاوت باشد.»
بعد از گذشت حدود یک دهه از شکل‌گیری زیست‌بوم اقتصاد دانش‌بنیان و زیرساخت‌های آن، تعداد این شرکت‌ها هم‌اکنون به 9490 شرکت رسیده است. از طرفی تصویب قانون «جهش تولید دانش‌بنیان» در سال گذشته فرصت‌های جدیدی را برای حمایت از این شرکت‌ها در اختیار می‌گذاشت.
ارزیابی جدید؛ حمایت‌های جدید
با توجه به قانون جهش تولید دانش‌بنیان و نیاز به افزایش کیفیت و حجم بازار شرکت‌های دانش‌بنیان، لازم بود تا ارزیابی این شرکت‌ها نیز با اصلاحاتی روبرو شود. یعنی برای اینکه یک شرکت را دانش‌بنیان بدانیم لازم بود تا ملاک میزان فروش نیز به معیارهای تشخیص افزوده شود تا شرکت‌ها برای دریافت حمایت بیشتر، مجبور باشند حضور پررنگ‌تری در بازار داشته باشند.
دانش‌بنیان‌ها بایستی تسلط بر دانش فنی محصول تولیدی را نیز با توجه به نشانگرهایی محرز کنند. تعداد نیروی انسانی فعال در حوزه تحقیق و توسعه، داشتن مشتری تخصصی، میزان جذب سرمایه، میزان سرمایه‌گذاری در طرح‌ها و تیم‌های دیگر و هزینه‌کرد در تحقیق و توسعه از مهمترین نشانگرهای اثبات‌کننده تسلط بر دانش فنی است.
از طرفی در مدل ارزیابی پیشین، تنها سطح فناوری و مسیر تحقیق و توسعه محصول مورد بررسی قرار می‌گرفت، اما به دلیل لزوم محرمانگی اطلاعات فنی محصولات یک شرکت، دریافت اطلاعات از شرکت‌های دانش‌بنیان با دشواری‌هایی روبرو بود و لازم بود این روند اصلاح گردد. فایده مثبت در نظر گرفتن نشانگرهای جدید در شیوه ارزیابی جدید این است که دیگر نیازی به ارائه اسناد محرمانه توسعه‌ای شرکت نیست.
از طرف دیگر نیز حمایت‌ها متناسب با رشد و حد و اندازه شرکت درنظر گرفته می‌شود. معافیت‌های مالیاتی، تسهیلات بیمه‌ای و گمرکی، امکان جذب سرباز امریه، تسهیلات مربوط به محل استقرار و اعتبار مالیاتی از این حمایت‌هاست که به شرکت‌ها اعطا می‌شود. حمایت از شرکت‌های کوچک عمدتا در جهت کاهش هزینه‌های شرکت‌داری مانند کاهش هزینه محل استقرار است.
دسته‌بندی جدید دانش‌بنیان‌ها بر اساس میزان فروش محصول دانش‌بنیان
در مدل ارزیابی جدید شرکت‌های دانش‌بنیان، این شرکت‌ها به سه دسته شرکت‌های دانش‌بنیان «نوپا»، «نوآور» و «فناور» تقسیم می‌شوند.
نوپاها عموما شرکت‌هایی هستند که توانسته‌اند به سطح فناوری بالا دست یابند، اما محصول آن‌ها به نحو تأثیرگذاری وارد بازار نشده است و میزان فروش آن‌ها کمتر از 5 میلیارد تومان است. در حال حاضر از 9490 شرکت موجود، 6756 شرکت به عنوان نوپا شناخته می‌شوند که حدود 71.2 درصد از کل دانش‌بنیان‌ها می‌شود.
طبق آئین‌نامه ارزیابی جدید دانش‌بنیان‌ها، نوپاهایی که نتوانند بازار و میزان فروش خود را در یک بازه زمانی مشخص رشد دهند، سلب برند دانش‌بنیانی می‌شوند. به گفته رضا اسدی‌فرد، معاون توسعه شرکت‌ها و مؤسسات دانش‌بنیان، «در نظام ارزیابی جدید، شرکت‌ها از این نظر مورد بررسی قرار می‌گیرند که آیا رشدی کرده‌اند یا نه. نظام جدید رشد محور است و میزان اشتغال افراد متخصص و مرتبط با محصول، میزان صادرات و موارد دیگر، در صورت احراز می‌توانند به عنوان شاخص جدید ارزیابی مورد نظر قرار گیرند. یکی از مشکلات نظام ارزیابی این بود که مجبور بودیم وارد جزئیات فرآیندها و فناوری شرکت شویم، اما در نظام ارزیابی جدید با این شاخص‌ها میزان رشد و تأثیرگذاری شرکت‌ها را در نظر می‌گیریم.»
در مقابل شرکت‌های نوآور و فناور فروش بیش از 5 میلیارد دارند و تفاوت آن‌ها در سهم محصول دانش‌بنیان از سبد محصولات تولیدی است. نوآورها کمتر و فناورها بیشتر از 50 درصد درآمد فروش خود را از محصول دانش‌بنیان ثبت‌شده کسب می‌کنند و مزیت نوآورها این است که اگر ظرفیتی از سمت بازار ببینند، اغلب توانایی ارتقای میزان فروش محصول با فناوری بالا را در خود دارند. 1928 شرکت به عنوان نوآور به ثبت رسیده است که معادل 20.3 درصد از تعداد کل شرکت‌های دانش‌بنیان است.
در حال حاضر از 9490 شرکت موجود، 806 شرکت به عنوان فناور شناخته می‌شوند. این شرکت‌ها که 8.5 درصد از کل را شامل می‌شوند، بازار محصولات پیشرفته و دانش‌بنیان خود را به بالای 5 میلیارد تومان ارتقا داده‌اند و ظرفیت آن را نیز دارند که به سمت صنعت و عقد قرارداد با شرکت‌های صنعتی بزرگ هم بروند. این شرکت‌ها در صورت رشد می‌توانند به پرچم‌های علم و فناوری کشور تحت عنوان «ابرشرکت» تبدیل شوند. در حال حاضر نیز 70 تا 80 شرکت دانش‌بنیان فناور در کشور وجود دارد که درآمدی بالای یک هزار میلیارد تومان دارند و به هیچ وجه قارچی نیستند!
پایان پیام/
منبع: فارس
کلیدواژه: شرکت فناور شرکت نوپا ارزیابی دانش بنیان شرکت های دانش بنیان میلیارد تومان دانش بنیان ها ارزیابی جدید حال حاضر شرکت ها میزان فروش حمایت ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۳۹۱۱۰۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
راه‌اندازی اپراتور اختصاصی هوش مصنوعی در کشور
روح‌الله دهقانی فیروزآبادی روز شنبه در نخستین نشست خبری با خبرنگاران در سال ۱۴۰۳ افزود: «توسعه فناوری در کشور وظیفه اصلی معاونت علمی ریاست جمهوری است و در این راستا برنامه ستاد توسعه هوش مصنوعی این معاونت کمک به دانشگاه ها، محققان و شرکت‌های دانش بنیان برای توسعه فناوری‌ها و کاربست هوش مصنوعی در ایران با استفاده از ابزار اپراتور است.»
به گزارش ایرنا، وی ادامه داد: پیش بینی می‌شود امسال جریان اکوسیستمی هوش مصنوعی در کشور راه می‌افتد و به صد‌ها جی پی یو (GPU واحدهای پردازش گرافیک) دست پیدا می‌کنیم.
رئیس بنیاد ملی نخبگان به رایزنی با رییس جمهور و بسیاری دستگاه‌ها از جمله سازمان برنامه و بودجه برای راه اندازی مرکز توسعه هوش مصنوعی در کشور و در کنار آن شورای راهبری هوش مصنوعی اشاره کرد و و یادآور شد: برای این کار مدل‌های مختلف در بسیاری کشورها بررسی شد.
دهقانی فیروزآبادی خاطرنشان کرد: بررسی‌ها نشان داد که بعضا برخی کشورها وزارتخانه و برخی هم شورای راهبری برای هوش مصنوعی ذیل ریاست جمهوری ایجاد کرده اند.
وی افزود: با ساعت‌ها رایزنی و مشورت با متخصصان و صاحب‌نظران هوش مصنوعی و شبکه‌ها به این جمع بندی رسیدیم که در کشور باید یک مرکز تحت عنوان مرکز ملی هوش مصنوعی داشته باشیم تا وظیفه کلانی را در این حوزه از جمله نظارت و تنظیم گری و همچنین توسعه زیرساخت‌های کلان عهده دار شود و شورایی هم به عنوان راهبر و هیات امنا بالا سر این مجموعه شکل بگیرد.
معاون علمی رییس جمهور یادآور شد: اسفندماه ۱۴۰۲ مرکز ملی هوش مصنوعی تاسیس شد و حکم ریاست آن نیز توسط رییس جمهور صادر شد و اعضای شورای راهبری این مرکز نیز معرفی شدند، اساسنامه مرکز ملی هوش مصنوعی د رحال حاضر در شورای عالی انقلاب فرهنگی در حال تنظیم آست.
دهقانی فیروزآبادی تاکید کرد: این مرکز در حوزه هوش مصنوعی فراتر از معاونت علمی ریاست جمهوری است و همه دستگاه‌ها در قبال این مرکز از یک ماموریت اختصاصی برخوردار هستند.
وی از برگزاری جلسات مختلف با طرف‌های تاثیرگذار در حوزه هوش مصنوعی همچون سرمایه گذاران مختلف، بخش‌های دولتی و صندوق‌ها خبر داد و تصریح کرد: در این راستا صندوق پژوهش و فناوری توسعه هوش مصنوعی نیز تصویب و دایر شد.
رییس بنیاد ملی نخبگان با بیان اینکه این صندوق با سرمایه ۱۰ هزار میلیارد تومانی برای فعالیت برنامه ریزی شده است، افزود: بخش خوبی از این سرمایه را نهاد‌هایی مثل صندوق توسعه ملی و چندین مودی مالیاتی بزرگ در حوزه اپراتور‌ها تقبل کرده اند که پرداخت کنند بنابراین اقدامات عملیاتی بسیار خوب پیش رفته است و برنامه ریزی‌ها این است که مرکز ملی هوش مصنوعی در اولین گام یک کاربر هوش مصنوعی یا اصطلاحا یک اپراتور هوش مصنوعی در کشور راه اندازی کند.
دهقانی فیروزآبادی ادامه داد: طبق برنامه ریزی انجام شده این اپراتور هوش مصنوعی سه خدمت اصلی را عرضه می‌کند، یعنی یک مزرعه پردازشی بزرگ که چگونگی ابعاد و اندازه آن در حال بحث است. یک مرکز داده یا دیتا سنتر بزرگ برای تولید داده‌ها و همچنین کتابخانه بزرگ زبانی و تصویری که این‌ها مجموعه‌هایی هستند که قرار است در اپراتور اصلی مدیریت شوند.
رییس جمهور آذرماه ۱۴۰۲ ماموریت تشکیل «شورای ملی راهبری و مرکز ملی هوش مصنوعی» را به معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان رییس جمهور محول کرد.
بر اساس حکم آیت الله رئیسی، هدف از تشکیل این شورا، ایجاد هماهنگی و هم‌افزایی دستگاه‌های ذی ربط و کنشگران پیشران در حوزه هوش مصنوعی است.
۱۰۰۰ مجموعه نوپا مستقر در پارک‌ها به شرکت‌های دانش بنیان نوپا ارتقا مییابندمعاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان رییس جمهور در بخش دیگری از این نشست خبری در پاسخ به این سوال که تدوین و اجرای نظام ارزیابی دانش بنیان‌ها چه تغییری در اکوسیستم و زیست بوم حوزه دانش بنیان‌های کشور ایجاد کرده است، گفت: در نظام جدید ارزیابی دانش بنیان ها، علاوه بر سطح فناوری، میزان اشتغال تخصصی و گردش مالی شرکت‌ها مورد سنجش قرار می‌گیرد و شرکت‌های فناور بر این اساس به شرکت‌های نوپا، نوآور و فناور تقسیم می‌شوند.
دهقانی فیروزآبادی در مورد اینکه گفته می‌شود این همان سیستم دسته بندی نوع یک، دو و سه سابق است، تاکید کرد: مطلقا این صحبت اشتباهی است، چراکه قبل از این مجموعه‌های فناور تنها براساس فناوری دسته بندی می‌شدند.
وی اظهار داشت: نظام ارزیابی جدید مجموعه‌های فناور در حال حاضر به یک ابزار جدی برنامه ریزی و مدیریت تسهیلات برای ساز و کار‌های حمایتی برای معاونت علمی تبدیل شده است و اینکه می‌گوییم هفت هزار از مجموعه‌های فناور ما شرکت نوپا و قریب به ۸۰۰ تا هزار فناور هستند و ۲ هزار نوآور هستند، یک دید واقعی به ما می‌گوید که حجم اقتصاد و حجم صادراتی کشور در چه مرحله و شرایطی است برای یک برنامه ریزی جدی از سوی معاونت علمی ریاست جمهوری است.
رییس بنیاد ملی نخبگان با بیان اینکه در سه ماه آینده بحث ارزیابی مجموعه‌های فناور به شکل اساسی به روز رسانی می‌شود و ارزیابی‌ها توسط پارک‌ها انجام و آسان گیرانه‌تر و بعضا غیرحضوری خواهد بود، افزود: هم اکنون ۱۰ پارک علم و فناوری در کشور کارگزار معاونت علمی ریاست جمهوری در شرکت‌های نوپا فعالیت می‌کنند.
دهقانی فیروزآبادی در عین حال تاکید کرد: تمرکز ارزیابی‌های جدی و حضوری بر روی شرکت‌های نوآور و فناوری خواهد بود که بازی اصلی دست آن‌ها است.
وی پیش بینی کرد امسال علاوه بر متوازن شدن نظام حمایت از مجموعه‌های فناور و واقعی شدن ارزیابی ها، حداقل یک هزار شرکت جدیدی از شرکت‌هایی که قبلا در پارک‌ها بوده اند به شرکت‌های دانش بنیان نوپا تبدیل می‌شوند.
مشارکت با روس‌ها در قالب یک کنسرسیوم برای ساخت یک هواپیمای جدیدمعاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رییس‌جمهور در پاسخ به سوالی در خصوص آخرین وضعیت ساخت هواپیمای مسافربری ٧٢ نفره که به عنوان یک پروژه دانشگاهی در دانشگاه صنعتی امیرکبیر پیگیری می‌شود، تاکید کرد: هواپیمای مسافربری ۷۲ نفره در حوزه فنی فاقد زیرساخت است.
دهقانی فیروزآبادی به بازدید خود از این پروژه اشاره کرد و اظهار داشت: این پروژه در جلسات متعددی مورد بررسی قرار گرفت و مشخص شد با اینکه پروژخ هواپیمای مسافربری ۷۲ نفره پروژه مناسبی است، اما جوابگوی صنعت هواپیمایی نیست.
وی افزود: بر همین اساس مقرر شد که شرکت‌های دانش‌بنیان توانمند و فعال در این حوزه فعالیت خود را به سمت ساخت و طراحی بخش‌های دیگری از جمله سیم‌های کنترل، ناوبری هدایت و تجهیزات موتوری سوق دهند.
معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان رییس جمهور با بیان اینکه یکی از برنامه‌های ما تشکیل کنسرسیوم در صنعت هوایی با کشورهای دوست است، از مشارکت با روس‌ها در قالب یک کنسرسیوم برای ساخت یک هواپیمای جدید خبر داد.
۱۰۸ شرکت دانش‌بنیان در بورس حضور دارند؛ امیدواریم تا آخر سال حداقل رشد ۱۰۰ درصدی را تجربه کنددهقانی فیروزآبادی در ادامه نشست خبری از حضور ۱۰۸ شرکت دانش‌بنیان در بورس خبر داد و گفت: امیدواریم تا آخر سال حداقل رشد ۱۰۰ درصدی را تجربه کنند.
وی افزود: یکی از مراحل بلوغ بعضی از شرکت‌های دانش‌بنیان عرضه شدن آن‌ها در بازار سرمایه و مشارکت آن‌ها توسط سرمایه مردم است. لزومی ندارد یک شرکت دانش بنیان برای ورود به بورس به معاونت علمی ریاست جمهوری مراجعه کند.
معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان رییس جمهور ادامه داد: وقتی بحث کلان داده‌ها مطرح می‌شود یا بحث داده‌های مرتبط با مردم یا امنیت مردم مرتبط می‌شود، صلاحیت شرکت‌ها برای ورود به بورس در یک کارگروهی که در معاونت علمی ریاست جمهوری تشکیل شده، مورد بررسی و ارزیابی قرار می‌گیرد.
ایجاد دفتر «فراجا» در بنیاد ملی نخبگان با هدف دسترسی به آمار مهاجرت نخبگانمعاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهور در ادامه در پاسخ به سوالی در خصوص چرایی ایجاد دفتر فراجا در بنیاد ملی نخبگان، گفت: ایجاد دفتر فراجا در این بنیاد برای رصد نخبگان است.
دهقانی فیروزآبادی با بیان اینکه رصد ورود و خروج نخبگان مقیم خارج از ایران به کشور در تمام دنیا مرسوم است افزود: همه مجموعه‌هایی که آمار مهاجرت‌ها را ارائه می‌کنند، بدون دسترسی صحیح به آمار و ارقام است، این درحالی است که بهترین مرجع ارائه آمار مهاجرت در کشور پلیس گذرنامه است.
وی اظهار داشت: فراجا اطلاعات لازم از مهاجرت را که اطلاعاتی محرمانه محسوب می‌شود را در اختیار دارد و کمک می‌کند تا بنیاد ملی نخبگان به صورت دقیق به آمار مهاجرت نخبگان دسترسی داشته باشد.
رییس بنیاد ملی نخبگان درادامه وطن‌پرستی را شاخص اصلی شهروندان هر کشوری دانست و گفت: بخش بسیاری از توفیقات کشور‌هایی همچون هند و چین به لطف محققانی است که در سایر کشورها به تحقیق و پژوهش اشتغال دارند.
دهقانی فیروزآبادی تصریح کرد:بازگشت محققان ایرانی در قالب عضو هیات علمی و ... به کشور ۲ برابر شده است.
عملیات وعده صادق برخوردار از دو بال «علم و فناوری» و «شجاعت»معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان رییس جمهوری همچنین در ادامه عملیات وعده صادق توسط نیروهای مسلح کشور را مزین به دو بال علم و فناوری و همچنین شجاعت توصیف کرد.
دهقانی فیروزآبادی تاکید کرد: هر انسان آزاده با مشاهده عملیات صادق دریافت که ایران در ساخت تجهیزات دفاعی، پدافندی و آفندی بسیار توانمند است.
ام فهد، زن مشهور عراقی کیست و چرا کشته شد؟